50 نوع زبان برنامه نویسی و کاربردهای هرکدام

چکیده مقاله :
اگر به دنبال حرفه ای در برنامه نویسی کامپیوتر هستید یا فقط می خواهید مهارت های جدیدی را بیاموزید، آشنایی با انواع زبان های برنامه نویسی می تواند به شما کمک کند تا بفهمید برنامه های کامپیوتری چگونه ایجاد می شوند و چرا زبان های خاص برای برنامه های خاص بهترین کارایی را دارند. در این مقاله، لیستی از 50 نوع زبان برنامه نویسی را بررسی می کنیم و نحوه عملکرد آنها را توضیح می دهیم. اگر خواستید با انواع زبان برنامه نویسی آشنا شوید این مطلب به شما کمک بسزایی خواهد کرد.

1- چه کسانی از زبان های برنامه نویسی استفاده می کنند؟

قبل از هرچیزی شما باید بدانید که که برنامه نویسی چیست و در مرحله بعد باید بدانید که زبان برنامه نویسی چیست در نتیجه پیشنهاد می کنیم حتما دو مقاله زیر را مطالعه کنید.

• برنامه نویسی چیست ؟ 

• زبان برنامه نویسی چیست ؟ 

برنامه نویسان کامپیوتر از زبان های برنامه نویسی برای کدنویسی توابع وب سایت، ویرایش ظاهر صفحات وب و سازماندهی داده ها استفاده می کنند. برخی از مشاغلی که از زبان های برنامه نویسی استفاده می کنند شامل متخصصان زیر هستند:

• توسعه دهنده وب: این نقش وظیفه طراحی ساختار و پایگاه داده یک وب سایت را بر عهده دارد.
• طراح وب: ویژگی های بصری و تعاملی وب سایت ها توسط این حرفه ای برنامه ریزی می شود.
• توسعه دهنده بازی های ویدئویی: این نوع توسعه دهنده نرم افزار در طراحی و ایجاد بازی های ویدئویی با استفاده از کدنویسی برای گرافیک و تعامل تخصص دارد.
• مهندس سیستم های کامپیوتری: فردی در این شغل نرم افزار را برای رایانه های شخصی توسعه و آزمایش می کند.
• مهندس تضمین کیفیت نرم افزار: این متخصص تضمین کیفیت بر فرآیند توسعه عملکرد و طراحی نرم افزار نظارت می کند.
• توسعه دهنده برنامه: این نوع برنامه نویس برنامه هایی را برای رایانه یا دستگاه های تلفن همراه طراحی و ایجاد می کند.

2- زبان های برنامه نویسی محبوب

زبان های برنامه نویسی کامپیوتری بی شماری وجود دارد، اما برخی از آنها بیشتر از سایرین استفاده می شوند. در اینجا سه مورد از محبوب ترین زبان های برنامه نویسی کامپیوتر آورده شده است:

HTML

HTML مخفف “Hyper Text Markup Language” است و برای کدنویسی صفحات وب استفاده می شود. عناصر یک سند مانند سرفصل ها و پاراگراف ها را علامت گذاری می کند و به رایانه می گوید که چگونه باید نمایش داده شوند.

JAVA

جاوا از ابتدای شبکه جهانی وب برای بهبود وب سایت ها و افزودن قابلیت های تعاملی مانند دکمه ها و ابزارک های برنامه استفاده شده است. همچنین معمولاً برای برنامه نویسی تلفن های همراه استفاده می شود.

زبان C

زبان C به عنوان یک زبان برنامه نویسی اولیه کار می کند و به طور گسترده برای اجرای سریعتر برنامه ها استفاده می شود. این یک انتخاب محبوب برای توسعه دهندگان بازی های ویدیویی است که از زبان C++ نیز استفاده می کنند زیرا این دو زبان از نظر برنامه نویسی مکمل یکدیگر هستند.

3- 50 نوع زبان برنامه نویسی

اگر به دنبال شغلی در برنامه نویسی کامپیوتر یا یک رشته فناوری دیگر هستید، آشنایی با این زبان های برنامه نویسی می تواند به شما کمک کند تا از سایر نامزدها متمایز شوید. در اینجا 50 نوع زبان برنامه نویسی وجود دارد که می توانید یاد بگیرید:

زبانهای رویه ای (Procedural languages)

زبان‌های رویه‌ای بر اساس محدوده مشاهده داده‌های یک عبارت کد هستند. به عنوان مثال می توان به ++Ada، BASIC، C/C و JavaScript اشاره کرد.

زبان های تابعی (Functional languages)

زبان‌های تابعی از داده‌های ذخیره‌شده برای انجام توابع بازگشتی استفاده می‌کنند، که فرآیندی را اجرا می‌کنند و سپس آن را تکرار می‌کنند تا خطاهایی را که در طول برنامه‌نویسی ایجاد می‌شود حل کنند. به عنوان مثال می توان به Agda، Cuneiform، PureScript و APL اشاره کرد.

زبان های ماشینی (Machine languages)

زبان‌های ماشین از کد باینری تشکیل شده‌اند که یک سری 0 و 1 است که نماد متن یا دستورالعمل‌های یک برنامه کامپیوتری است. یکی از نمونه های زبان ماشین، Fortran است.

زبان های اسمبلی (Assembly languages)

زبان‌های اسمبلی به روشی مشابه زبان‌های ماشین با استفاده از کدهای حفظی کوتاه برای ارائه دستورالعمل‌های رایانه کار می‌کنند. به عنوان مثال می توان به Lotus 1-2-3 و Turbo Pascal اشاره کرد.

زبان های برنامه نویسی منطقی (Logic programming languages)

زبان های برنامه نویسی منطقی محدودیت هایی را به اظهارات توسعه دهندگان اضافه می کنند که باعث می شود رایانه نتایج احتمالی اقدامات مختلف را در نظر بگیرد. به عنوان مثال می توان به Prolog، ASP و Datalog اشاره کرد.

زبان های داده گرا (Data-oriented languages)

زبان های داده گرا راه های مختلفی را برای جستجو و ویرایش جداول رابطه_موجودیت ارائه می دهند. به عنوان مثال می توان به Clarion، Gremlin، WebDNA و Wolfram Language اشاره کرد.

زبان های تجاری محور (Business-oriented languages)

شرکت‌ها از زبان‌های تجاری‌محور برای کار با مقادیر زیادی داده در سیستم‌های مختلف استفاده می‌کنند. به عنوان مثال می توان به SQL و COBOL اشاره کرد.

زبان های آموزش محور (Education-oriented languages)

زبان‌های آموزش محور می‌توانند به آموزش برنامه‌نویسی و کدنویسی رایانه به تازه‌کارانی که با این فرآیندها آشنایی ندارند، کمک کنند. به عنوان مثال می توان به BASIC، Logo و HyperTalk اشاره کرد.

زبان های شی گرا (Object-oriented languages)

زبان شی گرا هر چیزی را که با آن روبرو می شود به عنوان اشیایی که داده های داخلی و خارجی دارند شناسایی می کند و سپس بر اساس انتقال این “اشیاء” به جایی که باید باشند انجام می دهد. به عنوان مثال می توان به JAVA ، Visual Basic ، .NET ، RUBY و Python اشاره کرد.

زبان های اسکریپت (Scripting languages)

زبان‌های اسکریپت مسائل برنامه‌نویسی کوچک‌تری را حل می‌کنند و می‌توانند برای نوشتن برنامه‌های کاربردی سیستم عامل استفاده شوند. به عنوان مثال می توان به Perl، PHP، JavaScript و Python اشاره کرد.

زبان های اعلانی (Declarative languages)

زبان‌های اعلانی به رایانه می‌گویند که چه کاری باید انجام شود، بدون اینکه دستورالعمل‌هایی برای تکمیل کار درج شود. این نوع زبان را می توان به عنوان یک زبان برنامه نویسی منطقی یا زبان تابعی طبقه بندی کرد، زیرا همگی به رایانه کمک می کنند تا مشکلات برنامه نویسی را حل کند. به عنوان مثال می توان به Prolog، Lisp، ML و Haskell اشاره کرد.

زبان های قالب بندی اسناد (Document formatting languages)

زبان‌های قالب‌بندی اسناد، متن و گرافیک چاپ شده را سازماندهی می‌کنند و برخی از آنها مانند یک واژه‌پرداز عمل می‌کنند. به عنوان مثال می توان به TeX، PostScript و SGML اشاره کرد.

زبان های نمایش وب جهانی (World Wide Web display languages)

از زبان های نمایش شبکه جهانی برای طراحی صفحات وب و ارائه عملکردهای مورد نظر مانند بازیابی صفحه از طریق پیوندها استفاده می شود. به عنوان مثال می توان به HTML، XML و CGI اشاره کرد.

زبان های برنامه نویسی فرانت اند (Front end coding languages)

زبان های توسعه فرانت اند برای کدنویسی جنبه های بصری وب سایت ها، بازی ها، نرم افزارها و برنامه ها استفاده می شوند. به عنوان مثال می توان به HTML، CSS و جاوا اسکریپت اشاره کرد.

زبان های برنامه نویسی پایگاه داده (Database programming languages)

زبان های برنامه نویسی پایگاه داده به ایجاد پایگاه داده و دستکاری نحوه ذخیره داده ها در آنها کمک می کنند. به عنوان مثال می توان به C++، COBOL، Java و Perl اشاره کرد.

زبان های مبتنی بر قواعد (Rule-based languages)

زبان‌های مبتنی بر قواعد زمانی که با شرایط خاصی در یک مجموعه داده فعال شوند، قوانین را پیاده‌سازی می‌کنند. به عنوان مثال می توان به AWK، CLIPS، Prolog و Wolfram Language اشاره کرد.

زبان های کامپایل شده (Compiled languages)

زبان های کامپایل شده توسط برنامه های کامپیوتری از یک زبان برنامه نویسی به زبان دیگر ترجمه شده اند و اطلاعات را مستقیماً به کد تبدیل می کنند که فرآیند برنامه نویسی را ساده می کند. به عنوان مثال می توان به ++ActionScript، Ballerina، C و ALGOL اشاره کرد.

زبان های برنامه نویسی بک اند (Back end coding languages)

زبان های برنامه نویسی بک اند، سرورهای برنامه را کد می کنند تا صفحات وب ظاهر شوند و به درستی کار کنند. به عنوان مثال می توان به Python ، JAVA و RUBY اشاره کرد.

زبان های سیستم (System languages)

زبان‌های سیستم می‌توانند وظایفی مانند مدیریت حافظه یا مدیریت وظایف را هنگام برنامه‌نویسی کل سیستم تکمیل کنند. به عنوان مثال می توان به Swift، Rust ، Nim و ++C اشاره کرد.

زبان های الگوریتمی (Algorithmic languages)

زبان های الگوریتمی محاسبات ریاضی یا نمادین را منتقل می کنند و می توانند از عملیات جبری برای انتقال اطلاعات استفاده کنند. به عنوان مثال می توان به Fortran، ALGOL، Lisp و C اشاره کرد.

زبان های رابط خط فرمان (Command-line interface languages)

زبان های رابط خط فرمان از خطوط متنی برای ارسال دستورات به برنامه های کامپیوتری استفاده می کنند. به عنوان مثال می توان به BAtch، CLIST، TACL و 4DOS اشاره کرد.

زبان های محاسباتی (Computational languages)

زبان‌های محاسباتی به‌طور آشکار منطق و عملکردهای یک فرمان رایانه را با یکدیگر ارتباط می‌دهند. به عنوان مثال می توان به Wolfram Language، Gremlin، QML و Mercury اشاره کرد.

زبان های تصویری (Visual languages)

زبان‌های بصری برنامه‌ها را به روش‌های دو بعدی از طریق انواع طرح‌بندی‌های گرافیکی مشخص می‌کنند. به عنوان مثال می توان به Grasshopper، GameMaker Language، XOD و ToonTalk اشاره کرد.

زبان های مبتنی بر ایکس ام ال (XML-based languages) 

XML یا زبان نشانه گذاری توسعه پذیر، اسناد را به گونه ای رمزگذاری می کند که برای افراد و رایانه ها قابل خواندن و درک باشد و در سراسر اینترنت وجود دارد. به عنوان مثال می توان به Apache Ant، ​​MXML، ECMAScript برای XML و XQuery اشاره کرد.

زبان های مدیریت سینتکس (Syntax handling languages)

زبان‌های مدیریت سینتکس، تحلیلگرهایی تولید می‌کنند که دنباله‌های کاراکتر را به دنباله‌های نشانه‌ای تبدیل می‌کنند که معانی مشخصی برای گرامر بدون متن دارند. به عنوان مثال می توان به ANTLR، lex، Prolog و JavaCC اشاره کرد.

زبان های تفسیر شده (Interpreted languages)

زبان‌های تفسیر شده به برنامه‌ها اجازه می‌دهند به جای کامپایل شدن، از کد منبع و با کمک مفسر اجرا شوند. به عنوان مثال می توان به Apache Ant، ​​JavaScript، PostScript و Windows PowerShell اشاره کرد.

زبان های کوچک (Little languages)

زبان های کوچک به مدیریت یک حوزه مشکل تخصصی، مانند قالب بندی متن، ترکیب ها و تخصیص منابع کمک می کنند. به عنوان مثال می توان به AWK، Comet، sed و SQL اشاره کرد.

زبان های فرابرنامه نویسی (Metaprogramming languages)

زبان های فرابرنامه نویسی برنامه هایی می نویسند که برنامه های دیگر را می نویسند و ویرایش می کنند. به عنوان مثال می توان به C++، META II، Python و TREEMETA اشاره کرد.

زبان های رمزی (Esoteric languages)

زبان‌های رمزی روش‌های غیرمتعارف طراحی زبان برنامه‌نویسی را آزمایش می‌کنند، مانند استفاده از یک زبان ساختگی به عنوان پایه‌ای برای یک برنامه. به عنوان مثال می توان به Beatnik، INTERCAL، Piet و Whitespace اشاره کرد.

زبان های غیر انگلیسی (Non-English-based languages)

زبان‌های برنامه‌نویسی غیر انگلیسی، کلمات کلیدی را از زبان‌هایی غیر از انگلیسی برای ایجاد دستور می‌گیرند. به عنوان مثال می توان به چینی BASIC، Lexico، Rapira و Ezhil اشاره کرد.

زبان های براکت (Curly-bracket languages)

زبان‌های براکت برای تعریف بلوک‌های دستور از براکت‌های مجعد یا کاراکترهای پرانتزی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال می توان به ++AWK، Ballerina، C و ECMAScript اشاره کرد.

زبان‌های قانون آف‌ساید (Off-side rule languages)

زبان‌های قوانین خارج از سمت، بلوک‌های کد را بر اساس تورفتگی آنها تعیین می‌کنند. به عنوان مثال می توان به ISWIM، ABC، Python و Elixir اشاره کرد.

زبان های تکراری (Iterative languages)

زبان‌های تکرار شونده حول مولدهایی ساخته می‌شوند که نمونه‌های کوچک‌تری از یک مشکل خاص را حل می‌کنند تا به آنها اطلاع دهند که چگونه می‌توانند مشکل اصلی را حل کنند و یک نتیجه خاص ایجاد کنند. به عنوان مثال می توان به Aldor ، Eiffel ، Julia و Python اشاره کرد.

زبان های برنامه نویسی محدود (Constraint programming languages)

زبان های برنامه نویسی محدود تحت زبان برنامه نویسی اعلامی قرار می گیرند و روابط بین متغیرهای خود را به عنوان محدودیت بیان می کنند. به عنوان مثال می توان به MiniZinc، Oz و Kaleidoscope اشاره کرد.

زبان های تحلیل عددی (Numerical analysis languages)

زبان‌های تحلیل عددی عمدتاً برای محاسبات فنی استفاده می‌شوند. به عنوان مثال می توان به Wolfram Language، Analytica، Fortran و MATLAB اشاره کرد.

زبان های چندپارادایمی (Multiparadigm languages)

زبان‌های چندپارادایمی به یک برنامه اجازه می‌دهند تا از چندین سبک برنامه‌نویسی برای کار در یک برنامه واحد و ترکیب ساختارهای زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف استفاده کند. به عنوان مثال می توان به ALF، C++، ECMAScript و Python اشاره کرد.

زبان های قابل جاسازی (Embeddable languages)

زبان‌های قابل جاسازی در کد منبع، برای سرورها و توسط کلاینت‌ها برای جاسازی کد در متن آزاد استفاده می‌شوند. به عنوان مثال می توان به PHP، VBScript، ActionScript و JavaScript اشاره کرد.

زبان های امری (Imperative languages)

زبان‌های امری اطلاعات را از طریق سفارش‌های سریال و جزئیات زیاد به رایانه‌ها منتقل می‌کنند. آنها همچنین ممکن است تحت طبقه بندی های دیگر به عنوان زبان های برنامه نویسی چندپارادایمی قرار بگیرند. به عنوان مثال می توان به MATLAB، ECMAScript، Perl و Python اشاره کرد.

زبان های جریان داده (Dataflow languages)

زبان‌های جریان داده از نمایشی از مبادله داده‌ها برای مشخص کردن برنامه‌ها و پردازش جریان داده‌ها استفاده می‌کنند. به عنوان مثال می توان به Analytica، Lucid، Oz و Ballerina اشاره کرد.

زبان های نویسندگی (Authoring languages)

زبان های نویسندگی به ایجاد برنامه های کامپیوتری تعاملی، مانند آموزش ها یا وب سایت ها کمک می کنند. به عنوان مثال می توان به Lasso، PILOT، TUTOR و Authorware اشاره کرد.

زبان های همزمان (Concurrent languages)

زبان‌های همزمان پیام‌ها را ارسال می‌کنند و ساختارهای زبانی را برای اجرای همزمان چندین فرآیند ارائه می‌دهند. به عنوان مثال می توان به Ada، ChucK، Java و Oz اشاره کرد.

زبان های آرایه ای (Array languages)

زبان های آرایه از اسکالرها برای اعمال عملیات بر روی بردارها، ماتریس ها و دیگر آرایه های با ابعاد بالا استفاده می کنند. به عنوان مثال می توان به Analytica، BASIC، MATLAB و Fortran 90 اشاره کرد.

زبان های افزودنی (Extension languages)

زبان های افزودنی در برنامه های دیگر تعبیه شده اند تا از ویژگی های آنها در اسکریپت های افزونه استفاده کنند. به عنوان مثال می توان به JavaScipt، Perl، Squirrel و CAL اشاره کرد.

زبان های توصیف سخت افزار (Hardware description languages)

زبان های توصیف سخت افزار، طراحی، ساختار و عملکرد مدارهای منطقی الکترونیکی و دیجیتالی را توصیف می کنند. به عنوان مثال می توان به Verilog، VHDL، Java و Ruby اشاره کرد.

زبان های ماکرو (Macro languages)

زبان‌های ماکرو می‌توانند برای کاربرد یا جایگزینی متنی برای تغییر یک فایل کد منبع به دیگری، اغلب به منظور پیش پردازش کد منبع باشند. به عنوان مثال می توان به C++، m4 و ML/I اشاره کرد.

زبان های سایه زنی (Shading languages)

زبان های سایه بان از رندر بلادرنگ و رندر آفلاین برای ایجاد تصاویر مانند گرافیک های کامپیوتری سه بعدی استفاده می کنند. به عنوان مثال می توان به زبان سایه زنی AGAL، PSSL و RenderMan اشاره کرد.

زبان های بازتابی (Reflective languages)

زبان‌های بازتابی به برنامه‌ها اجازه می‌دهند ساختار سطح بالای خود را بررسی و ویرایش کنند. به عنوان مثال می توان به Cobra، ECMAScript، Prolog و Ruby اشاره کرد.

زبان های نسل چهارم (Fourth-generation languages)

زبان‌های نسل چهارم زبان‌های سطح بالایی هستند که پیرامون سیستم‌های پایگاه داده ساخته شده‌اند و اغلب برای مدیریت پایگاه‌های داده و تولید گزارش استفاده می‌شوند. به عنوان مثال می توان به ABAP، FOCUS، OpenEdge ABL و DataFlex اشاره کرد.

زبان های جدول تصمیم (Decision table languages)

زبان های جدول تصمیم، منطق یک برنامه را قبل از نوشتن آن در یک زبان برنامه نویسی دیگر روشن می کنند. به عنوان مثال می توان به Filetab و FORTAB اشاره کرد.

زبان های حالت تعاملی (Interactive mode languages)

زبان‌های حالت تعاملی اجازه می‌دهند تا عبارات وارد شوند و ارزیابی خود را بلافاصله نشان دهند. به عنوان مثال می توان به BASIC، ECMAScript، Wolfram Language و Python اشاره کرد.